Oorlogskranten
De Belgische pers uit de Eerste Wereldoorlog omvat een brede waaier aan gangbare krantensoorten: nationale, regionale en lokale kranten, kranten met verschillende politieke achtergronden, culturele kranten, sportkranten, enzovoort. Maar het grootschalige conflict in België leidde ook tot nieuwe krantensoorten en -titels die alleen tijdens de oorlog verschenen.
La guerre illustrée, 1914-12-01 (In Flanders Fields Museum, Ieper)
Oorlogskranten
Kranten die tijdens de oorlog verschenen en die specifiek verslag gaven van de gebeurtenissen aan het front of die politieke of militaire informatie bevatten.
Nieuwe Gentsche courant, 1917-10-09 (KU Leuven Bibliotheken, Leuven)
Gecensureerde pers
Kranten die in oorlogstijd werden gecensureerd door de bezetters. Ze werden gedwongen zich te houden aan strikte richtlijnen en onderwerpen, waardoor een einde kwam aan de persvrijheid. Sommige gingen hiermee akkoord, andere stopten met publiceren.
Het nachtlichtje, 1905-03-29 (Algemeen Rijksarchief, Brussel)
Clandestiene pers
Naast de gecensureerde pers was er ook clandestiene (illegale) pers. Hun doel was om de bezetter te bestrijden. Ze maakten deel uit van het verzet en werden als zodanig behandeld door de bezetter. De clandestiene pers was heel divers.
De illegale pers verschilt in veel opzichten van de reguliere pers in vredestijd. Een eerste verschil is het materiaal. De clandestiene kranten zien er vaak niet uit als een klassieke krant, maar hebben de vorm van getypte of zelfs handgeschreven vellen. Door de vaak slechte papierkwaliteit zijn deze kranten momenteel in een slechte staat.
Het tweede verschil is de periodiciteit. Clandestiene kranten hadden niet de (dagelijkse) verschijningsfrequentie van de reguliere dagbladen in vredestijd, maar werden gedrukt wanneer de gelegenheid zich voordeed. De oplage was veel kleiner.
Een derde verschil zijn de productieomstandigheden. Hoewel er professionele journalisten betrokken waren bij een aantal kranten, werden ze meestal geproduceerd in een niet-professionele context en de bijdragers waren ongekwalificeerd of hadden geen praktische ervaring.
Een laatste verschil schuilt in de distributie: die gebeurde ondergronds. De kranten werden ook gewoon doorgegeven. Deelname aan de productie of distributie van clandestiene bladen kon leiden tot vervolging door de bezetter.
Door arbeid en volharding ter zege, 1917-06-01 (Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen)
Frontbladen
Frontbladen (of loopgravenkranten) ontstonden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze waren bestemd voor soldaten en hadden als doel hen te informeren over de situatie in de loopgraven en in hun eigen bezette gebied. Zij boden een vorm van afleiding aan de soldaten (om moreel hoog te blijven) en legden contacten tussen gelijkgestemden.